آیا تاکنون چیزی راجع‌به چاله هوایی یا توربولنس (Turbulence) شنیده‌اید؟ پدیده‌ای طبیعی که گاهی مسافران پرواز را غافلگیر می‌کند. تصور کنید در کمال آرامش در هواپیما نشسته‌اید و منظره بیرون را تماشا می‌کنید که ناگهان متحمل تکان‌های شدیدی می‌شوید. تکان‌هایی که حتی توانایی حرف زدن را از شما می‌گیرد. چاله هوایی یا آشفتگی جوی، چیزی است که مسافران مضطرب پرواز بیش از هر چیزی از آن می‌ترسند. این پدیده جوی گاهی می‌تواند باعث زخمی شدن مسافران و آسیب رسیدن به آن‌ها شود به‌همین علت است که معمولاً مهمانداران و خلبان توصیه میکنند که همه مسافران کمربندهای ایمنی خود را ببندند. در این مطلب قصد داریم بیش‌تر با چاله هوایی آشنا شویم و ببینیم چه چیزی باعث به وجود آمدن Turbulence می‌شود. به نظر شما چاله هوایی خطرناک است؟ پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با رادار همراه باشید تا پاسخ تمام این سوالات را بررسی کنیم.
چاله هوایی (دست اندازهای کوچک هوایی) چیست؟
شاید با شنیدن نام چاله هوایی تصویری از یک سوراخ یا حفره در ذهن شما شکل بگیرد اما باید بگویم که چاله‌های هوایی چیزی بسیار فراتر از تصور ما هستند. این پدیده‌های طبیعی اغلب در مسیرهای پروازی به وجود می‌آیند و کمی هیجان سفر هوایی را افزایش میدهند. از نظر خلبان‌ها چاله‌های هوایی مانند دست اندازهای کوچکی هستند که در حین رانندگی با ماشین در خیابان ظاهر می‌شوند. بنابراین با کنی درایت و هوشمندی می‌توان از آن‌ها عبور کرد. هواپیماها در هنگام مواجهه با این چاله‌های کوچک دچار لغزش‌های شدید و ناخوشایندی می‌شوند؛ لرزش‌هایی که خطرناک نیستند و معمولا سریع تمام می‌شوند. این پدیده طبیعی که آشفتگی هوایی نیز نام دارند معمولا توسط خلبان قابل تشخیص است و او پیغام بستن کمربند ایمنی و یا ثابت ماندن مسافران در جای خود را اعلام می‌کند. از طرف دیگر برج مراقبت نیز می‌تواند محدوده پرواز امن را به خلبان نشان دهد و از برخورد با چاله هوایی جلوگیری کند. اما مسائل همیشه قابل پیشبینی نیستند.
چه چیزی باعث به وجود آمدن چاله هوایی می‌شود؟
موارد و دلایل بسیار زیادی وجود دارند که باعث تشکیل شدن چاله هوایی یا Turbulence می‌شوند. مواردی مانند:
- تغییرات آب و هوا، گرم و سرد شدن کره زمین
- توده‌ها و جریان‌هایی که در ارتفاعات زیاد و نزدیک قله‌ها وجود دارند
- فشار جو
- جریان‌های قوی از باد که بدلیل وزش افقی باد ایجاد می‌شوند (جریان‌های جتی)
- گردباد و طوفان‌های بسیار شدید
- جریان‌هایی که در اثر رعد و برق به سمت بالا و پایین ایجاد می‌شوند
- سرعت هواپیما در هنگام تغییر جهت
- عبور از منطقه همگرایی دو ناحیه گرمسیری (مناطقی که بادهای شمال و جنوب شرقی با هم تلاقی پیدا میکنند)
- بلند شدن یا فرود یک هواپیما بلافاصله بعد از بلند شدن هواپیمای دیگر
چاله‌های هوایی چند دسته هستند؟
چاله‌های هوایی بر اساس شد تلاطم به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- چاله‌های هوایی ملایم: این نوع از Turbulence ضعیف‌ترین شدت را دارد و رد شدن از آن مانند عبور از روی یک دست انداز کوچک در خیابان است. در هنگام عبور از روی این چاله هواپیما فقط به اندازه چند فوت جابجا می‌شود.
- چاله‌های هوایی متوسط: این نوع از چاله‌های هوایی کم‌تر از دسته قبل رخ میدهند و معمولاً حدود ۱۰ تا ۲۰ فوت هواپیما را جابجا میکنند. در حین بروز چاله هوایی متوسط نیازی نیست خیلی نگران باشید؛ نهایت اتفاقی که می‌تواند رخ دهد ریختن چای روی لباستان است.
- چاله‌های هوایی شدید: این چاله‌های هوایی بسیار نادر هستند و معمولاً در طول ده هزار ساعت پرواز ممکن است تنها ۵ دقیقه اتفاق بیفتند. چاله‌های هوایی شدید میتوانند ارتفاع هواپیما را حدود ۳۰ متر تغییر دهند و با وجود این‌که بسیار استرس‌زا و ناخوشایند هستند، اما با درایت و مهارت خلبان کنترل می‌شوند.
در هنگام مواجهه با چاله هوایی چه کارهایی انجام دهیم؟
معمولا ناظران کنترل ترافیک هوایی برنامه پرواز هواپیماها را طوری تنظیم میکنند که فاصله بین دو پرواز مناسب باشد و هواپیماها با فاصله زمانی کم در یک مکان مشخص صعود یا فرود نداشته باشند. هواپیماها طوری طراحی شده‌اند که بال‌هایشان قابلیت انعطاف پذیری، جمع شدن و پایداری مثبت دارند. (پایداری مثبت یعنی قابلیت برگشت هواپیما به مسیر اصلی در شرایطی که به خاطر تغییرات جوی از مسیر اصلی خارج شده است). خلبان‌ها در هنگام بروز مشکلات و مسائل پیش بینی نشده علامت بستن کمربند ایمنی را فعال میکنند. بنابراین نیازی نیست مسافران کار خاصی انجام دهند. فقط کافی است شما آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید و تا زمانی که چراغ هشدار کمربند ایمنی فعال است در جای خود ثابت بمانید. در این حین لازم است که مواظب افراد سالمند، نوزادان و کودکان باشید. برای جلوگیری از هرگونه اتفاق ناخوشایند پیشنهاد می‌کنیم پرواز‌هایی را انتخاب کنید که امکان استفاده از صندلی کودک را داشته باشند. بدین ترتیب امنیت جانی کودک شما حفظ می‌شود.
آیا چاله‌های هوایی پرواز خطرناک هستند؟
نکته‌ای که باید بدانید این است که امروزه چاله‌های هوایی نمی‌توانند هواپیماها را خراب کنند. این پدیده‌های طبیعی هر قدر هم که شدید باشند، هواپیما‌های امروزی از آن‌ها می‌گذارند و نهایتا کمی تکان می‌خورند و نامتعادل می‌شوند گاهی پیش آمده است که افراد و مسافران در حین سفر و مواجه شدن با چاله هوایی مصدوم شده باشند اما تاکنون کسی در این سانحه فوت نکرده است. همچنین امکان دارد در حین گذر از چاله هوایی پرواز احساس سقوط داشته باشید اما در واقع چنین اتفاقی نمی‌افتد؛ زیرا هواپیماها طوری طراحی شده‌اند که میتوانند در موقعیت‌های مختلف آب و هوایی سرپا بمانند و به پرواز‌شان ادامه دهند. مطمئن باشید که خلبان‌ها دوره‌ها و آموزش‌های زیادی در مورد Turbulence دیده‌اند و میتوانند بهترین مسیر و راه حل را در هر پرواز انتخاب کنند. اگر او چاره‌ای جز افتادن در یک چاله هوایی نداشته باشد، باز هم می‌داند که چگونه آن را مدیریت کند تا نگرانی مسافران را به حداقل برساند. شما فقط به توضیحات و دستورالعمل‌هایی که توسط کادر پرواز ارائه می‌شود توجه و با آن‌ها همکاری کنید.
کدام یک از چاله‌های هوایی خطرناک ترین نوع هستند؟
بنابر تحقیقات انجام شده، بیانات خلبان‌ها و کادر پرواز می‌توان گفت که خطرناک‌ترین نوع توربولنس‌ها آن‌هایی هستند که در هوای پاک، صاف و بدون ابر به وجود می‌آیند. این چاله‌ها به C.A.T (Clear Air Turbulence ) معروف هستند و میتوانند بیش‌ترین حجم آسیب را به هواپیما، خلبان و مسافران وارد کنند. چون این نوع از چاله‌های هوایی هیچ علامت و نشانه‌ای ندارند به‌صورت کاملاً ناگهانی ظاهر می‌شوند. به همین علت برج مراقبت و خلبان نمی‌توانند تمهیدات لازم را بیاندیشند و از مهارت‌های خود استفاده کنند. این نوع از چاله‌های هوایی آن قدر ناگهان ظاهر می‌شوند که به شما فرصت نمی‌دهند روی صندلی بنشیند و کمربند ایمنی خود را ببندید. به همین علت بهتر است به هیچ وجه در حین پرواز از جای خود بلند نشوید و حتماً از کمربند ایمنی استفاده کنید.
آیا می‌توان چاله‌های هوایی را پیش بینی کرد؟
پدیده توربولنس به هیچ وجه با رادار یا هیچ وسیله دیگری قابل پیشبینی نیست. به همین علت تنها کاری که در هنگام برخورد با چاله هوایی می‌توان انجام داد عبور از آن است. خلبانان حرفه‌ای و با تجربه بر اساس تجربیاتی که در طی سال‌ها کسب کرده‌اند و با توجه به گزارش‌های هواشناسی میتوانند قبل از شروع پرواز، با در نظر گرفتن برخی از تغییرات آسمان مثل ظاهر شدن یا حرکت غیر عادی ابرها و در حین پرواز با توجه به گزارش‌های برج مراقبت و پیام‌هایی که از سایر هواپیماها ارسال می‌شود مسیر را پیش بینی و بهترین راه را انتخاب کنند. خلبان‌ها در هنگام نزدیک شدن به چاله هوایی هشدار بستن کمربند ایمنی را فعال میکنند. بهتر است در این زمان‌ها نسبت به علائم هوشیار باشید و از آن‌ها پیروی نمایید.
در این مطلب از رادار با چاله هوایی که یکی از استرسآور‌ترین موضوعات در سفرهای هوایی است آشنا شدیم. پدیده‌ای طبیعی که قابل پیشبینی نیست اما با درایت و تجربه خلبان کنترل می‌شود. اگر در یکی از سفرهای هوایی با چنین پدیده‌ای مواجه شدید آرامش خود را حفظ به خلبان اعتماد کنید. مطمئن باشید تجربیات و آموزش‌های او به حدی است که بتواند شما را در سلامت کامل به مقصد برساند. در بخش کامنت از تجربیات پرواز خود بگویید؛ آیا تاکنون با چاله هوایی مواجه شده‌اید؟ در چنین شرایطی چه حسی داشته‌اید؟ مطمئن باشید تجربیات شما هم به مخاطبان کمک می‌کند هم در تکمیل شدن این مطلب موثر واقع می‌شود. از همراهی شما سپاسگزاریم.
دیدگاهتان را بنویسید